BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı dış iklim şartlarını, iç
mekan gereksinimlerini, mahalli şartları ve maliyet etkinliğini de dikkate
alarak, bir binanın bütün enerji kullanımlarının değerlendirilmesini sağlayacak
hesaplama kurallarının belirlenmesini, birincil enerji ve karbondioksit (CO2)
emisyonu açısından sınıflandırılmasını, yeni ve önemli oranda tadilat yapılacak
mevcut binalar için minimum enerji performans gereklerinin belirlenmesini,
yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanabilirliğinin değerlendirilmesini,
ısıtma ve soğutma sistemlerinin kontrolünü, sera gazı emisyonlarının
sınırlandırılmasını, binalarda performans kriterlerinin ve uygulama esaslarının
belirlenmesini ve çevrenin korunmasını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) Mevcut ve yeni yapılacak
konut, ticari ve hizmet amaçlı kullanılan binalarda uygulanmak üzere; mimari
tasarım, mekanik tesisat, aydınlatma, elektrik tesisatı ve elektrik tüketen
binaların sabit ekipmanları konularındaki asgari performans kriterlerine,
enerji performans hesaplama usullerine, enerji kimlik belgesinin
hazırlanmasına, binaların kontrolleri ve enerji kimlik belgesini hazırlayacak
ve denetleyecek onaylanmış bağımsız yetkili kuruluşların yetkilendirilmesine ve
yetkilerinin düzenlenmesine, ülke enerji politikasının oluşturulmasına yönelik
gerekli araştırmalar, incelemeler yapılmasına ve bunun sonucunda elde edilen deneyimler
ile ilgili bilgilerin toplanmasına, b) 1000 m2’nin üzerinde kullanım alanına
sahip binalarda; elektrik, ısı ve sıhhi sıcak su ihtiyacının kojenerasyon
sistemi ve yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim imkanlarının
araştırılarak, ekonomik yapılabilirliği olan uygulamalara, c) Bina sahipleri ve
son kullanıcıların bilinçlendirilmesi, sektörde faaliyette bulunan kurum ve
kuruluşların çalışanlarının eğitimleri ve eğitimlerin güncelleştirilmesi
vasıtasıyla enerjinin daha verimli kullanımına, ç) Korunması gerekli kültür
varlığı olarak tescil edilen binalarda, enerji verimliliğinin arttırılmasına
yönelik önlemler ve uygulamalar ile ilgili, Kültür ve Tabiat Varlıklarını
Koruma Kurulunun görüşünün alınarak bu görüş doğrultusunda yapının özelliğini
ve dış görüntüsünü etkilemeyecek biçimde enerji verimliliğini arttırıcı
uygulamaların yapılmasına, ilişkin usul ve esasları kapsar. (2) Sanayi
alanlarında işletme ve üretim faaliyetleri yürütülen binalar, planlanan
kullanım süresi iki yıldan az olan binalar, toplam kullanım alanı 50 m2’nin
altında olan binalar, seralar, atölyeler ve münferit olarak inşa edilen ve
ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek duyulmayan depo, cephanelik, ardiye, ahır,
ağıl ve benzeri binalar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 18/4/2007 tarihli ve 5627
sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve
(d) bentleri ile 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 44 üncü
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aydınlatma
enerji tüketimi: Binanın aydınlatılması için harcanan toplam enerjiyi,
b) Aydınlatma yükü:
Aydınlatma için kullanılan toplam kurulu gücü,
c) Bağımsız bölüm:
Ana gayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olup,
2/7/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerine göre bağımsız
mülkiyete konu olan bölümlerini,
ç) Bakanlık:
Bayındırlık ve İskan Bakanlığını,
d) Bina: Kendi
başına kullanılabilen, üstü örtülü olan insanların içine girebilecekleri ve
insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine
yarayan ve hayvanların ve eşyaların korunmasına uygun yapıyı,
e) Bina sahibi:
Bina üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kişiyi veya varsa
intifa hakkı sahibini, eğer her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf
edeni,
f) Bina yöneticisi:
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre atanmış olan ve bina yönetimini sağlayan
kişiyi,
g) Bireysel ısıtma:
Bağımsız bölüm içerisine yerleştirilen bir ısı üretim kaynağından elde edilen
ısıtma enerjisi ile bağımsız bölümün ısıtılmasını,
ğ) Bölgesel ısıtma
sistemi: Bir merkezden elde edilen ısıtma enerjisinin, mahalle ve daha büyük
ölçekteki yerleşimlerde yer alan binalara dağıtılmasını ve bağımsız bölümlerin
ısıtılmasını sağlayan sistemi,
h) Bölgesel sıhhi
sıcak su sistemi: Bir merkezden elde edilen sıhhi sıcak suyun bölge
içerisindeki binalara ve bağımsız bölümlere dağıtılması ve kullanılmasını
sağlayan sistemi,
ı) Ekonomik çalışma
ömrü: Sistemin veya ekipmanın; tasarım, yapım, test, işletme, bakım, onarım,
idari ve çevre ile alakalı faktörlerden kaynaklı maliyetleri açısından
performansının, temel gereklerin yerine getirilmesi için uygun olan bir
seviyede tutulduğu süreyi,
i) Enerji kimlik
belgesi: Asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim
sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin
verimi ile ilgili bilgileri içeren belgeyi,
j) Enerji kimlik
belgesi vermeye yetkili kuruluşlar: Yeni tasarlanan binalar için; binanın
ısıtma ve/veya soğutma ve/veya ısı yalıtım projesini hazırlayan gerçek veya
tüzel kişileri, mevcut binalar için Enerji Verimliliği Danışmanlık
Şirketlerini,
k) Enerji
verimliliği: Binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel
işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan birim
hizmet veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin azaltılmasını,
l) Enerji
verimliliği hizmeti: Enerji verimliliği konusunda danışmanlık, eğitim, etüt ve
uygulama hizmetini,
m) Enerji
yöneticisi: Binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle
sorumlu ve enerji yöneticisi sertifikasına sahip kişiyi,
n) ESEER: Soğutma
gruplarında kısmi yüklerde üretilen soğutma enerjisinin, sistemin harcadığı
enerjiye oranını,
o) Halojen lamba:
İçinde halojen gaz bulunan tungsten halojen ve metal halojen olmak üzere iki
çeşidi bulunan lambaları,
ö) Hizmet amaçlı
binalar: Kamu binaları, okullar, ibadethaneler, hastaneler, sağlık merkezleri
ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binaları, sığınma veya yaşlı veya çocukların
bakımı için tahsis edilmiş sosyal hizmet binalar ve benzeri amaçlar için tahsis
edilmiş binaları, sinema ve tiyatro, toplantı salonları, sergiler, müzeler,
kütüphaneler, kültürel binalar ve sportif faaliyetlere tahsis edilen binalar ve
benzeri amaçlara tahsis edilmiş binaları,
p) Isı pompası:
Toprakta, havada ve suda düşük sıcaklıkta mevcut olan enerjinin, ısıtma ve/veya
soğutma yapmak amacıyla bina içine iletilmesini sağlayan düzeneği,
r) İlgili idare:
Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi verme yetkisine sahip belediye ve
mücavir alan sınırları içindeki uygulamalar için büyükşehir belediyeleri ile
diğer belediyeleri, bu alanlar dışında kalan alanlarda valilikler ile diğer
idareleri,
s) İklimlendirme
sistemi: Ortam havasının, neminin, temizliğinin ve sıcaklığının bir arada
kontrol edildiği ve taze hava ihtiyacının karşılandığı sistemi,
ş) İşletmeci
kuruluş: Mekanik ve elektrik sistemlerinin uygun çalışmasından sorumlu
kuruluşu,
t) İşveren veya
temsilcileri: Bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı
işçi çalıştıran tüzel veya gerçek kişi işvereni, işveren adına hareket eden
tüzel veya gerçek kişi de işveren temsilcisini,
u) Kaskad kazan
sistemi: Birbirleri ile mekanik ve elektronik olarak haberleşmeli çalışan,
ihtiyaca göre sıralı devreye girerek yakıt tasarrufu sağlayan, kazan yedekleme
sıkıntısının olmadığı kazan sistemlerini,
ü) Kazan: Yakıtın
yakılması sonucu açığa çıkan enerjinin ısı taşıyıcı akışkana aktarılmasını
sağlayan basınçlı kabı,
v) Kojenerasyon:
Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak
üretimini,
y) Mekanik tesisat:
İnşaat işlerinde makine mühendisliği etkinlik alanına giren ısıtma, soğutma,
havalandırma, temiz ve pis su, sıhhi sıcak su ve yangın söndürme sistemleri
işlerinin tümünü,
z) Merkezi ısıtma
sistemi: Bir merkezden elde edilen ısıtma enerjisi ile birden fazla bağımsız
bölümün ısıtılmasını sağlayan sistemi,
aa) Merkezi sıhhi
sıcak su sistemi: Bir merkezden elde edilen sıhhi sıcak suyun binalara ve
bağımsız bölümlere dağıtılması ve kullanılmasını sağlayan sistemi,
bb) Merkezi soğutma
sistemi: Bir merkezden elde edilen soğutma enerjisi ile birden fazla bağımsız
bölümün soğutulmasını sağlayan sistemi,
cc) Meslek odaları:
Elektrik ve Makina Mühendisleri Odalarını,
çç) Mevcut bina: Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden
veya yapımı tamamlanan binayı,
dd) Nihai enerji
tüketimi: Son kullanıcı tarafından binasında veya bağımsız bölümünde katı, sıvı
veya gaz yakıtlardan elde edilen enerjinin ve elektrik enerjisinin toplam tüketimini,
ee) Onaylanmış
denetleme kuruluşları: Enerji kimlik belgesine göre binanın enerji tüketen
ekipmanlarının, ilgili raporlarda belirtilen periyotlarda ilgili standartlarda
belirtilen ve sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi
tutulup tutulmadığının denetlenmesini yapacak olan ve Bakanlık tarafından yetki
belgesi verilmiş bağımsız kurum veya kuruluşları,
ff) TEP: Ton
eşdeğer petrolü,
gg) Ticari amaçlı
binalar: İş merkezleri, ofis ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binalar ve
eğlence ve alışveriş merkezleri ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binalar ile
otel, motel, pansiyon ve benzer amaçlara tahsis edilmiş binaları,
ğğ) TSE: Türk
Standartları Enstitüsünü,
hh) Yenilenebilir
enerji: Hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biokütle, biyogaz, dalga, akıntı ve
gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarından elde edilebilen enerjiyi,
ıı) Yıllık enerji
ihtiyacı: Binanın ısıtma, sıhhi sıcak su, soğutma, elektrik ve aydınlatma
sistemleri için birincil enerji cinsinden ortama bir yıl içerisinde verilmesi
gereken ısı enerjisi miktarını,
ii) Yıllık ısıtma
enerjisi ihtiyacı: Isıtma sisteminden ısıtılan ortama bir yıl içerisinde
verilmesi gereken net ısı enerjisi miktarını,
jj) Yıllık sıcak su
enerjisi ihtiyacı: Sıcak su temini için bir yıl içerisinde harcanan net ısı
enerjisi miktarını,
kk) Yıllık soğutma
enerjisi ihtiyacı: Soğutma sisteminin soğutulan ortamdan bir yıl içerisinde
atması veya çekmesi gereken net ısı enerjisi miktarını ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İlkeler, Görevler, Yetkiler ve Sorumluluklar
İlkeler
MADDE 5 – (1) Yeni bina tasarımında, mevcut binaların proje
değişikliği gerektiren esaslı onarım ve tadilat projelerinde, mekanik ve
elektrik tesisat değişikliklerinde binanın özelliklerine göre bu Yönetmelikte
öngörülen esaslar göz önüne alınır.
(2) Binanın mimari,
mekanik ve elektrik projeleri, diğer yasal düzenlemeler yanında, enerji
ekonomisi bakımından bu Yönetmelikte öngörülen şartlara uygun değil ise, ilgili
idare tarafından yapı ruhsatı verilmez.
(3) Bu Yönetmelik
esaslarına uygun projesine göre uygulama yapılmadığının tespiti halinde, tespit
edilen eksiklikler giderilinceye kadar binaya, ilgili idare tarafından yapı
kullanım izin belgesi verilmez.
(4) Bu Yönetmelikte
tanımlanmamış olan ve açıklık gereken hususlar hakkında, Ek-7a’da verilen Türk
Standartlarının güncel halleri, bu standartların olmaması halinde ise, Ek-7b’de
verilen Avrupa Standartlarının güncel halleri esas alınır.
(5) Bu Yönetmeliğin
uygulanmasında proje, yapım, denetim ve diğer konularda tereddütte düşülen
hususlar hakkında Bakanlığın uygulamaya esas olacak yazılı görüşü alınarak
işlem yapılır. Görev, yetki ve sorumluluk
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından;
a) İlgili idareler,
b) Enerji kimlik
belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar,
c) Yatırımcı
kuruluşlar,
ç) Bina sahipleri,
bina yöneticileri veya enerji yöneticileri,
d) İşletmeci
kuruluşlar,
e) İşveren veya
temsilcileri,
f) Tasarım ve
uygulamada görevli mimar ve mühendisler,
g) Uygulayıcı
yükleniciler ve üreticiler,
ğ) Binanın
yapılmasında, kullanımında ve enerji kimlik belgesi düzenlenmesinde görev alan
müşavir, danışman, proje kontrolü yapan gerçek veya tüzel kişiler, enerji
kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar, onaylanmış denetleme kuruluşları
ve işletme yetkilileri, görevli, yetkili ve sorumludur.
(2) Yönetmelik
hükümlerine göre inşa edilmemiş binalardan;
a) Projenin eksik
veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması halinde, proje müellifleri;
yapımın eksik veya hatalı olması veyahut standartlara uygun olmaması halinde
ise, varsa yapı denetim kuruluşu ve yüklenici veya yapımcı firma, yetkileri
oranında sorumludur.
b) Sistemin uygun
çalışmaması işletmeden kaynaklanıyor ise, bina sahibi, yöneticisi veya varsa
enerji yöneticisi veya işletmeci kuruluş doğrudan sorumlu olur.
c) İlgili idareler,
sorumluluğun takip, tespit ve gereğinin yerine getirilmesi hususunda görevli ve
yetkilidir.
(3) İlgili idareler
ve enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar, projelerin ve
uygulamaların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetler.
(4) Bu Yönetmeliğe
uygun tasarım ve uygulaması yapılmayan binalara yapı ruhsatı veya yapı kullanım
izin belgesi verilmesi durumunda, ilgili idareler, enerji kimlik belgesi
düzenlemeye yetkili kuruluşlar ve varsa yapı denetim kuruluşları sorumlu olur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bina Enerji Performansı Açısından Mimari Proje Tasarımı ve Mimari Uygulamaları
Bina enerji performansı açısından mimari proje tasarımı
MADDE 7 – (1) Binaların mimari tasarımında, imar ve
ada/parsel durumu dikkate alınarak ısıtma, soğutma, doğal havalandırma,
aydınlatma ihtiyacı asgari seviyede tutulur, güneş, nem ve rüzgâr etkisi de
dikkate alınarak, doğal ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma
imkanlarından azami derecede yararlanılır.
(2) Mimari
tasarımda dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Binaların ve iç
mekanların yönlendirilmesinde, o iklim bölgesindeki güneş, rüzgâr, nem, yağmur,
kar ve benzeri meteorolojik veriler dikkate alınarak oluşturulan mimari
çözümler aracılığı ile istenmeyen ısı kazanç ve kayıpları engellenmelidir.
b) Bina içerisinde
sürekli kullanılacak yaşam alanları, güneş ısı ve ışığı ile doğal
havalandırmadan optimum derecede faydalanacak şekilde yerleştirilmelidir.
c) Mimari uygulama
projesi ve sistem detayları, ısı yalıtım projesindeki malzemeler ve nokta
detayları ile bütünlük sağlamalı, ısı yalıtımında sürekliliği sağlayacak
şekilde, çatı-duvar, duvar-pencere, duvar-taban ve taban-döşeme-duvar bileşim
detaylarını ihtiva etmelidir.
ç) Binanın
yapılacağı yerin yenilenebilir enerji kaynak kullanım imkanlarının
araştırılması ile oluşturulacak raporlar doğrultusunda alternatif mimari
çözümler değerlendirilmelidir.
Mimari uygulamalar
MADDE 8 – (1) Mevcut binaların dış kabuğu, binanın enerji
performansını olumsuz etkileyecek şekilde değiştirilemez.
(2) Isı kaybeden
düşey dış yüzeylerinin toplam alanının %60’ı ve üzerindeki oranlarda camlama
yapılan binalarda pencere sisteminin ısıl geçirgenlik katsayısının (Up) 2,1
W/m2K’den büyük olmayacak şekilde tasarımlanması ve diğer ısı kaybeden
bölümlerinin ısıl geçirgenlik katsayılarının TS 825 standardında tavsiye edilen
değerlerden %25 daha küçük olmasının sağlanması durumunda, bu binalar TS 825 standardına
uygun olarak kabul edilir. Söz konusu binalar için ısı yalıtım projesi ve
hesaplamalar aynen yapılır, bu hesaplamalar içerisinde yukarıdaki belirtilen
şartların yerine getirildiği ayrıca gösterilmelidir. Ayrıca, yaz aylarındaki
istenmeyen güneş enerjisi kazançları tasarım sırasında dikkate alınabilir.
(3) Her bir iklim
bölgesi için bina kabuğunu oluşturan; ısıtılan hacimleri ayıran duvar, döşeme
ve taban ile tavan ve çatılar için alınacak “U” değerlerinden herhangi biri
veya birkaçının tavsiye edilen değerlerden %25 daha büyük olması durumunda,
diğer “U” değerlerinden biri veya birkaçı için seçilecek değer/değerler,
standartta tavsiye edilen değerin/değerlerin %25’inden daha düşük olmamalıdır.
Bu durum, tavsiye edilen değerlerin %25’inden daha düşük değerlerin seçilerek
uygulanmasına engel olmaz. Ancak belirtilen bu özel durum sebebiyle, binanın
ısı kaybeden söz konusu yapı bileşenlerinden herhangi birinin veya birkaçının
tavsiye edilen değerin/değerlerin %25’inden daha düşük olarak uygulanması
durumunda bile, TS 825 standardında verilen hesaplama yöntemi içerisinde
kullanılacak olan değer için, tavsiye edilen değere göre %25 oranında düşük
olarak tasarımlandığı varsayılarak hesaplara yansıtılır.
(4) Yeni yapılacak
binalar için ısı yalıtım raporu hazırlanmasının gerektiği durumlarda ve mevcut
binalara yapılan uygulamalarda, iç yüzeyden dış yüzeye doğru oluşturulan
katmandaki yapı ve ısı yalıtım malzemeleri, giydirme cam cephenin iç
yüzeyindeki cama yapıştırılan film tabakasının ısıl geçirgenlik katsayısı,
giydirme cam cepheli binanın bulunduğu iklim bölgesindeki TS 825 standardında
tavsiye edilmiş olan ısıl geçirgenlik katsayısından büyük olamaz.
(5) Mekanik
iklimlendirme sistemine sahip binalarda güneş enerjisinden kaynaklanan
istenmeyen ısı kazançlarının önlenmesi amacıyla, pencere sistemlerinde ısı ve
güneş kontrollü yalıtım camları seçilir. (6) Mimari proje düzenlenirken ısı
yalıtım detaylarının hazırlanmasında yol gösterici olması amacıyla ısı yalıtımı
detayları Ek 7’de verilmiştir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Isı Yalıtımı Esasları, Asgari Hava Sirkülasyonu ve
Sızdırmazlık
Bina ısı yalıtımı esasları
MADDE 9 – (1) Binaların ısı yalıtımı hesaplamalarında aşağıda
belirtilen hususlara uyulur.
a) Binanın Yıllık
Isıtma Enerjisi İhtiyacının TS 825 standardında belirtilen sınır değerden küçük
olması gerekir.
b) Bitişik nizam
olarak yapılacak olan binaların ısıtma enerjisi ihtiyacı hesabı yapılırken,
bitişik nizam tarafında kalan duvarlar da dış duvar gibi değerlendirilir.
(2) Binaları dış
havadan, topraktan veya düşük iç hava sıcaklığına sahip ortamlardan ayıran yapı
bileşenlerinin yüzeyleri, TS 825 standardında belirtilen asgari ısı yalıtım
şartlarına uygun şekilde yalıtılır.
(3) Bina kabuğunu
oluşturan, duvar, döşeme, balkon, konsol, taban, tavan, çatı ve pencere/duvar
birleşimleri ısı köprüsü oluşmayacak şekilde yalıtılır. Mevcut binalarda ısı
köprülerinin önlenememesi durumunda, ısıyı nakleden kaplama yüzeylerinde oluşan
ısı köprüleri sebebiyle gerçekleşen ısı kaybı hesabı TS EN ISO 10211-1, TS EN
ISO 10211-2, TS EN ISO 14683 veya TS EN ISO 6946 standardına göre yapılır ve
yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacının hesaplanmasında dikkate alınır.
(4) Belediye
hudutları ve mücavir alan sınırları dışında, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde
sürekli oturanların, köy yerleşik alanları civarında ve mezralarda 2 kata kadar
olan ve toplam döşeme alanı 100 m2’den küçük (dış havaya açık balkon, teras,
merdiven, geçit, aydınlık ve benzeri yerler hariç) yeni binalar ile bu
alanlardaki;
a) Yapı
bileşenlerinin ısıl geçirgenlik katsayılarının, TS 825 standardında belirtilen
yapı bileşenleri değerlerine eşit veya daha küçük olması,
b) Toplam pencere
alanının, ısı kaybeden dış duvar alanının %12’sine, eşit veya daha küçük olması
hallerinde konstrüksiyonların ve ayrıntıların mimari projede gösterilmesi
şartıyla, “ısı yalıtım projesi” yapılması gerekmez. Bu durumda yukarıdaki
şartların sağlandığını gösteren bir “ısı yalıtım raporu” düzenlenmesi
yeterlidir.
(5) Binanın farklı
kullanıcılarına ait bağımsız bölümleri arasındaki duvar, taban ve tavan gibi
yapı elemanlarında, ısıl geçirgenlik katsayısı 0,80 W/m2K’den daha düşük olacak
şekilde yalıtım uygulanır.
(6) Dış yüzeylerde
yer alan bütün betonarme elemanlar (kolon, kiriş, hatıl ve perde duvar ve
benzeri) 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına uygun şekilde yalıtılır.
(7) Bu Yönetmelikte
belirtilmeyen hususlarda TS 825 standardına uyulur.
(8) Yapı ve yalıtım
malzemelerinin standarda uygunluğu;
a) Yapı ve yalıtım
malzemelerinin ısıl iletkenlik hesap değerleri TS 825 Ek-E’de verilmiş olup,
ısı yalıtım projesi burada verilen değerlere göre hesaplanır. Bina yapımında
kullanılacak yapı ve yalıtım malzemeleri için 8/9/2002 tarihli ve 24870 sayılı
Resmî Gazete ’de yayımlanan, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği çerçevesinde, Yapı ve
Yalıtım Malzemelerinin CE veya G uygunluk işareti ve uygunluk beyanı veya
belgesi alması zorunludur.
b) Birinci fıkra hükümleri
çerçevesinde beyan edilen ısıl iletkenlik hesap değerlerinin TS 825 Ek-E’deki
değerlerden daha küçük olması ve bu değerin hesaplamalarda kullanılmak
istenmesi halinde, beyan edilen ısıl iletkenlik hesap değerlerinin
hesaplamalarda kullanılabilmesi için, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca bu amaç
için özel olarak görevlendirilmiş bir kuruluş tarafından, malzemenin beyan
edilen ısıl iletkenlik hesap değerlerinin belgelendirilmesi şarttır. Eğer bu
belgelendirme yapılmamışsa, hesaplamalarda, söz konusu malzemenin beyan edilen
ısıl iletkenlik hesap değeri yerine TS 825 Ek-E’deki değerleri alınır. Bu
kuruluşa ait çalışma usul ve esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca
belirlenir. Isı yalıtım projesi zorunluluğu
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca TS 825
standardında belirtilen hesap metoduna göre, yetkili makina mühendisi
tarafından hazırlanan "ısı yalıtımı projesi" imara ilişkin mevzuat
gereğince yapı ruhsatı verilmesi safhasında tesisat projesi ile birlikte ilgili
idarelerce istenir.
(2) Isı yalıtım
projesinde;
a) Isı kayıpları,
ısı kazançları, kazanç/kayıp oranı, kazanç kullanım faktörü ve aylık ve yıllık
ısıtma enerjisi ihtiyacının büyüklüklerinin, TS 825 standardında verilen
“Binanın Özgül Isı Kaybı” ve “Yıllık Isıtma Enerjisi İhtiyacı” çizelgelerindeki
örneklerde olduğu gibi çizelgeler halinde verilmesi ve hesaplanan yıllık ısıtma
enerjisi ihtiyacının (Q), TS 825 standardında verilen yıllık ısıtma enerjisi
(Qı) formülünden elde edilecek olan sınır değerden büyük olmadığının gösterilmesi,
b) Konutlar dışında
farklı amaçlarla kullanılan binalarda yapılacak hesaplamalarda, binadaki farklı
bölümler arasındaki sıcaklık farkı 4 °C’den daha fazla ise ve bu binada birden
fazla bölüm için yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacı hesabı yapılacaksa, bu
bölümlerin sınırlarının şematik olarak çizilmesi, sınırların ölçüleri ve
bölümlerin sıcaklık değerleri üzerinde gösterilmesi,
c) Binanın ısı
kaybeden yüzeylerindeki dış duvar, tavan ve taban/döşemelerde kullanılan
malzemeler, bu malzemelerin eleman içindeki sıralanışı ve kalınlıkları, duvar,
tavan ve taban/döşeme elemanlarının alanları ve “U” değerlerinin belirtilmesi,
ç) Pencere
sistemlerinde kullanılan cam ve çerçevenin tipinin, bütün yönler için ayrı ayrı
pencere alanlarının ve “U” değerlerinin belirtilmesi,
d) Havalandırma
tipinin belirtilmesi, mekanik havalandırma söz konusu ise, hesaplamalar ve
sonuçlarının proje raporunda belirtilmesi,
e) Isı yalıtım
projesinde, binanın ısı kaybeden yüzeylerinde oluşabilecek yoğuşmanın TS 825
standardında belirtildiği şekilde tahkik edilmesi, gerekli çizim ve
hesaplamaların proje raporunda verilmesi,
f) Mevcut binaların
tamamında veya bağımsız bölümlerinde yapılacak olan esaslı tamir, tadil ve
eklemelerdeki uygulama yapılacak olan bölümler için, TS 825 standardında ısıtma
derece gün bölgelerine göre tanımlanmış tavsiye edilen ısıl geçirgenlik
katsayılarına eşit veya daha küçük olduğunun gösterilmesi,
g) Mevcut binalarda yapılacak olan esaslı tamir, tadil ve eklemelerde, uygulamanın yapılacağı yüzeylerde oluşabilecek yoğuşmanın TS 825 standardında belirtildiği şekilde tahkik edilmesi, gerekli çizim ve hesaplamaların raporlanması Hususunda bilgiler bulunmalıdır.
Mekanik tesisat yalıtımı esasları
MADDE 11 – (1) Binaların ısıtma, soğutma, havalandırma ve
klima tesisatında kullanılacak olan borular, kolektörler ve bağlantı
malzemeleri, vanalar, havalandırma ve iklimlendirme kanalları, sıhhi sıcak su
üreticileri ve depolama üniteleri, yakıt depoları ve benzeri mekanik tesisat
ekipmanları, ısı ve/veya ses yalıtım malzemeleri ile yalıtılır.
(2) Mekanik tesisat
yalıtım hesaplamaları ve uygulamalarında aşağıda belirtilen hususlara uyulur.
a) Mekanik
tesisatta kullanılan boruların ve klima havalandırma gidiş ve dönüş
hatlarındaki kanalların yalıtım malzemesi kalınlıkları, akışkan sıcaklığı, nem,
yoğuşma ve tesisat dış yüzey sıcaklığı göz önünde bulundurularak hesaplanır.
b) Mekanik
tesisatta meydana gelen ısı kayıp ve kazançları prEN ISO 12241:2008 standardına
göre hesaplanır.
c) Boru yalıtım
kalınlıkları EK-1’deki asgari yalıtım kalınlıklarından daha az olamaz.
ç) Şartlandırılan
mekanların içerisinde yer alan kanallar, ısıl direnci 0,6 m2K/W’dan küçük
olmayacak şekilde yalıtılır. Diğer mekanlarda yer alan ve yalıtılması gereken
kanalların ısıl direnci 1,2 m2K/W’dan küçük olmayacak şekilde yalıtılır.
d) Mekanik tesisat
boru ve klima kanalı montajları, boruların ve kanalların birbirleri arasındaki
mesafeler ile tavan, taban ve duvarlar arasındaki mesafeleri, hesaplamaları
yapılan yalıtım kalınlıklarının uygulanmasına engel olmayacak şekilde yapılır.
Boruların ve klima kanallarının askıya alınmaları ile kalıcı veya sabit
mesnetle desteklemelerinde ısı kayıplarının ve ısı köprülerinin oluşmasına izin
verilmez.
(3) Soğuk su ve
soğutma tesisatlarındaki borular ve soğuk akışkan taşıyan klima kanalları, ısı
kazançları ve yoğuşma riskini önlemeye yönelik olarak iki ayrı hesaplama
yöntemi sonucunda elde edilen en büyük kalınlık değeri esas alınarak dıştan
yalıtılır. Yoğuşmanın ve korozyonun önlenebilmesi için yapılan hesaplamalarda,
borunun ve kanalın yüzey sıcaklığının, çiğ noktası sıcaklığının altına
düşmemesini sağlayan yalıtım kalınlığı gözönünde bulundurulur. Soğuk su ve
soğutma tesisatlarındaki borular ve soğuk akışkan taşıyan klima kanalları açık
gözenekli ısı yalıtım malzemeleri kullanılması durumunda, yoğuşmanın
engellenmesi için dıştan buhar kesici bir malzeme ile kaplanır.
(4) Vanalar ve
bağlantı elemanları, sıhhi sıcak su ve buhar gibi ısıtma sistemlerinin
yüzeylerinden olan ısı kaybını, soğutma sistemlerinde ise ısı kazancını en aza
indirmek ve yoğuşmayı ve korozyonu önlemek amacı ile yalıtılır.
(5) Sıhhi sıcak su
üreticileri ve depolama üniteleri, yüzeylerinden taşınım ve ışınım yoluyla
meydana gelen ısı kayıplarına, nem ve yoğuşma ile korozyona karşı ekonomik
şartlar da göz önünde bulundurularak hesaplama yapılarak yalıtılır. Sıhhi sıcak
su üreticileri ve depolama üniteleri yalıtımlarında ısı köprüsü oluşmasına izin
verilmez. Isıl iletkenlik katsayısı azami 0,040 W/mK olan bir yalıtım malzemesi
ile minimum 80 mm kalınlıkta yalıtım yapılır.
(6) Yeraltında
sıcak veya soğuk akışkan taşıyan ön yalıtımlı mekanik tesisat boruları; ısı
kayıplarına/kazançlarına, nem ve yoğuşma ile korozyona karşı dayanıklılığı ile
birlikte ekonomik şartlar da göz önünde bulundurularak seçilir. Sistem
gereksinimlerine bağlı olarak çelik borulu tesisatlarda, kayıp ve kaçakların
tespiti için uygun donanım kullanılır.
Asgari hava sirkülasyonu ve sızdırmazlık
MADDE 12 – (1) Binalarda, derzler de dahil olmak üzere, ısı
geçişinin olabileceği yüzeylerde, kesitlerde ve/veya şaftlarda sürekli hava
geçirmeyecek şekilde sızdırmazlık sağlayacak ve hava geçişine engel olacak
uygun malzemeler kullanılır. Binalarda iç hava kalitesini bozmayacak şekilde
gerekli asgari hava sirkülasyonu sağlanır.
((2) Bina
sızdırmazlık hesaplarında bina kat sayısına bağlı olarak; dış pencerelerden,
balkon kapılarından ve çatı pencerelerinden kaynaklanan sızıntılar için TS EN
12207 standardında verilen derz geçirgenlik değerleri kullanılır. Mekanik
havalandırma sistemi bulunan yalıtımlı binalarda, iç ve dış ortamlar arasında
50 Pascal basınç farkı için hesaplarda kullanılacak hava değişim sayıları TS EN
13829 standardından alınır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Isıtma ve Soğutma Sistemleri Tasarım ve Uygulama Esasları
Isıtma sistemleri tasarım esasları
MADDE 13 – (1) Isıtma sistemleri tasarımında kullanılacak
olan ısıl geçirgenlik katsayıları 9 uncu maddede belirtilen şartlara göre
hesaplanarak belirlenir.
((2) Isıtma sistemi
tasarım hesapları TS 2164 standardına göre yapılır.
((3) Yeni yapılacak
binalarda; toplam kullanım alanının 1.000 m2’den büyük olması halinde merkezi
ısıtma sistemi yapılır.
((4) Merkezi ısıtma
ve/veya kullanım alanı 250 m2’nin üstünde olup bireysel ısıtma sistemine sahip
gaz yakıt kullanılan binalarda; yoğuşmalı tip ısıtıcı cihazlar kullanılır.
((5) Merkezi ısıtma
sistemi ile ısıtılan binalarda, sıcaklık kontrol ekipmanları ile ısı merkezinde
iç ve/veya dış hava sıcaklığına bağlı kontrol ekipmanlarının kullanılması
zorunludur.
((6) Binaların
ısıtma tesisatında kullanılan pompa grupları, zamana, basınca veya akışkan
debisine göre değişken devirli seçilir.
((7) Merkezi ısıtma
sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol
cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak
paylaşımını sağlayan sistemler kullanılır.
((8) Merkezi ısıtma
sistemine sahip binalardaki ısıtma kazanı bacası ölçüsü; atık gaz kütlesi, atık
gaz sıcaklığı ve gerekli atık gaz basıncına göre TS 11389 EN 13384-1, TS 11388
EN 13384-2 standartlarındaki yöntemlere uygun olarak hesaplanarak bulunur.
((9) Merkezi ısıtma
sistemine sahip binalardaki kazan verimleri; katı yakıtlı kazanlarda %75’den,
sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca 5/6/2008
tarihli ve 26897 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Sıvı ve Gaz Yakıtlı Yeni
Sıcak Su Kazanlarının Verimlilik Gereklerine Dair Yönetmeliğin 7’nci maddesinde
belirtilen 2 yıldız (**) verim sınıfından daha düşük olamaz.
((10) Merkezi
ısıtma sistemlerinin yerleşimleri TS 2192 standardına; gaz yakıt kullanan
sistemlerin yerleşimi de TS 3818 standardına göre yapılır. (
(11) Merkezi ısıtma
sistemlerinde, kazana geri dönüş su sıcaklığı ile dış hava sıcaklık kontrolünü
yaparak sistem ekonomisi sağlayacak sistemlerin seçilmesi gerekir. (
(12) Merkezi ısıtma
sistemlerinde kullanılacak sıvı veya gaz yakıtlı cebri üflemeli brülörlü
kazanlarda;
(a) 50 kW – 500 kW
arasında ısıtma kazanı kapasitesine sahip sistemlerde iki kademeli veya oransal
kontrollü brülörler,
(b) 500 kW ve
üzerinde ısıtma kazanı kapasitesine sahip sistemlerde oransal kontrollü
brülörler,
(c) 1500 kW
üzerinde üstünde yakma yönetim sistemleri ve baca gazı oksijen kontrol sistemi
kullanılır.
(3) 500 kW ve üstü
ısıtma kazanlarında, zaman içerisinde kazan ve tesisat içerisinde oluşan ve
kazan verimliliğini düşüren kireçlenmeyi önlemek amacıyla su yumuşatma/şartlandırma
sistemlerinin kurulması gerekir.
((14) Isıtma
kapasitesi 100 kW ve üzerindeki katı yakıtlı kazanlarda verimlilik
araştırılarak otomatik yakıt besleme sistemi kullanılır.
((15) Isıtma
kapasitesinin 100 kW ve üzerinde olması halinde, ilk yatırım ve işletme
maliyetleri ile birlikte enerji ekonomisi analizleri sonucunda daha ekonomik
olduğu raporlanan, mekanik ve elektronik olarak birbirleri ile haberleşmeli
çalışan, ihtiyaca göre kaskad kazan sistemleri kullanılabilir. Isıtma sistemleri
uygulama esasları
MADDE 14 – (1) Isıtma merkezinde yakıt türüne göre gerekli
olan temiz havanın sağlanması ve egzost havasının atılabilmesi için gerekli
havalandırma sağlanmalıdır. Bunun için;
(a) Temiz hava
giriş bacası ağzının zemin düzeyinde, pis hava atma bacası ağzının ise tavan
düzeyinde olmasının sağlanması,
(b) Isıtma
merkezinde, duman bacası kesitinin %50’sinden az olmamak üzere 50 kW’a kadar
300 cm2, sonraki her kW için 2,5 cm2 ilave edilerek bulunan değerde taze hava
emiş menfez kesiti, duman bacası kesitinin %25’i kadar da egzoz baca kesiti
olması,
(c) Katı yakıtlarda
mutlaka doğal havalandırma yapılması, yanma veriminin düşük olduğu durumlarda
ilave olarak mekanik havalandırma yapılması gereklidir.
Kazan dairelerinde doğal havalandırmanın yapılamadığı
durumlarda cebri havalandırma uygulaması aşağıda belirtilen şekilde yapılır.
(1) Sıvı yakıtta
havalandırma kapasitesinin kazanın her kW'ı için 0,5 m3/h olması gerekir.
(2) Mekanik
havalandırmalı sıvı yakıtlı kazan dairesindeki vantilatör kapasitesinin, brülör
fan kapasitesi ile aspiratör kapasitesi toplamından %10 fazla olması ve
vantilatörün brülörle eş zamanlı çalışması sağlanır.
(3) Sadece egzos
yapacak şekilde çalışan bir mekanik havalandırma yapılamaz.
((2) Kazanlarda,
biri işletme döneminin başlangıcında, diğeri ortasında olmak üzere yılda en az
iki kez baca gazı analizi, bir kez de sistem bakımı yaptırılır, sistem
performansının kontrolü yapılarak raporlanır.
((3) Kazanlarda,
baca gazı sıcaklığının işletmeci veya yönetici tarafından izlenebilmesi için
kalibrasyonu yapılmış baca gazı termometresi kullanılır. Baca gazı sıcaklığı,
kazanların 9 uncu maddenin dokuzuncu fıkrasında belirtilen, kazan verim
sınıflarının altında verimlerde çalışmalarına sebep verecek değerden fazla
olamaz.
((4) Kazanların
yakıt cinsine göre dönüşümleri verimlerinde düşüşe sebep olacak ise bu
dönüşümler yapılamaz. Yapılacak kazan dönüşümlerinde, kazan verimleri, dönüşüm
öncesinde ve sonrasında raporlanmalıdır.
((5) Bina sahibi,
yöneticisi veya enerji yöneticisi, ısıtma sistemlerinin, ilgili yönetmelik
ve/veya standartlarda belirtilen periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi
tutulmasını ve ilgili mercilere raporlanmasını sağlar.
((6) Isıtma
sisteminde kullanılan katı yakıtlı kazanlardan 15 yılını, sıvı ve gaz yakıtlı
kazanlardan 20 yılını dolduran kazanların değişimleri şarttır.
((7) Mevcut merkezi
ısıtma sistemli binaların bağımsız bölümlerinde sıcaklık kontrol ekipmanlarının
kullanılması durumunda, ısıtma tesisatı pompa grupları zamana, basınca veya
akışkan debisine göre değişken devirli seçilir.
Soğutma sistemleri tasarım esasları
MADDE 15 – (1) Soğutma ihtiyacı 500 kW’dan ve soğutulacak
toplam kullanım alanı 2000 m2’den büyük olan ticari ve hizmet amaçlı yeni
yapılacak binalarda merkezi soğutma sistemi tasarımları yapılır.
((2) Soğutma
sistemlerin tasarımında seçilecek olan soğutucu akışkanların TS EN 378 serisi
standartlarına uygun olması gerekir.
((3) Soğutma
sistemleri tasarımında, kısmi yüklerde bile yüksek verimlerle çalışacak sistem
seçimi yapılır.
((4) Soğutma
sistemi tasarım aşamasında soğutma grubu seçimi, enerji tüketimleri ve sera
etkisinin yanı sıra, tüm ünitelerde ESEER değerlerine göre yapılır.
Soğutma sistemleri uygulama esasları
MADDE 16 – (1) Soğutma sistemlerinin işletme
karakteristiklerine ve enerji ekonomisine göre ayarlarının doğru yapılması
gerekir.
((2) Soğutma
sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya enerji yöneticisinin sorumluluğu
altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik
kontrole, teste ve bakıma tabi tutularak raporlanması şarttır.
((3) Soğutma
sistemi işletmecisinin, çevre bilinci de dahil olmak üzere, soğutma sisteminin
çalışmasını sağlayacak ve arıza halinde doğru önlemleri alabilecek olması
bakımından, bu konu hakkında düzenlenecek olan eğitimlere katılarak belge
alması zorunludur.
((4) Soğutma
sisteminde kullanılan cihaz ve ekipmanlardan 20 yılını dolduran sistemlerin
iyileştirilmesi veya değişimleri şarttır.
ALTINCI BÖLÜM
Havalandırma ve İklimlendirme Sistemleri Tasarım ve Uygulama
Esasları
Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri tasarım esasları
MADDE 17 – (1) Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri
tasarımında TS 3419 ve ilgili Avrupa Standartlarına uyulur.
((2) İçerisinde
insan bulunan ve ısıtma döneminde içeri üflenen havanın nemlendirilmesi
öngörülmüş binalarda, üflenen havanın mutlak nemini 1 kilogram kuru hava için
10 gram veya daha az düzeyde ayarlayabilen kalibrasyonu akredite edilmiş bir
kuruluş tarafından yapılmış kontrol cihazı bulundurulur.
((3) Konut dışı
amaçlı kullanılan bir binada, çok farklı kullanıma sahip mekanlar veya mekân
gruplarının havalandırılması için bağımsız sistemler kurulabilir.
((4) Konut dışı
amaçlı kullanılan binanın bir mekanındaki özel mekanik havalandırma sistemi,
mekânda insanların bulunmadığı zamanlarda mekânın minimum iç hava kalitesini
sağlayacak şekilde otomatik sistem ile donatılır.
((5) İklimlendirme
sistemleri değişken insan yüküne bağlı olarak değişken hava debili çalışacak
şekilde iç hava kontrolü sağlayacak mekanik tesisatla donatılır.
((6) Hava ön ısıtma
ekipmanları, ısıtma dönemi dışında çalışmalarını durduran bir düzenek ile
donatılır.
((7) İklimlendirme
sistemine sahip ve sürekli kullanılmayan bölümler kullanılmadığı zamanlarda,
ana ısıtma sistemi ile 15°C’ye ısıtılır.
((8) Konut harici
binalarda kullanımı tasarlanan iklimlendirme sistemlerinde oda sıcaklığını
ölçen oda termostatına göre otomatik ayarlanabilen debi ölçüm ekipmanları
kullanılır.
((9) Konut harici
binalarda kullanımı tasarlanan iklimlendirme sisteminde; giriş havası
vantilatör debisi, ana kanaldaki basıncı ölçen basınç algılayıcılarına göre
değişebilir olmalıdır.
((10) Yeni
yapılacak binaların 500 m3/h ve üzeri hava debili havalandırma ve iklimlendirme
sistemlerinde, ısı geri kazanım sistemlerinin tasarımları yapılarak, yaz ve kış
çalışma şartlarında minimum %50 verimliliğe sahip olması, ilk yatırım ve
işletme masrafları ile birlikte enerji ekonomisi göz önüne alındığında
avantajlı olması durumunda ısı geri kazanım sistemleri yapılması zorunludur. Bu
sistemler geçiş mevsimleri için By-Pass düzeneğine sahip olmalıdır.
((11) Yeni
yapılacak binalar için onuncu fıkrada belirtilen çalışmanın tasarım aşamasında
rapor halinde proje müellifi tarafından ilgili idarelere sunulması zorunludur.
((12) Binalardaki
ısıl konfor memnuniyetinin ve enerji performansının arttırılması için gerekli
kriterler EN 7730 ve TS 2164 standartlarına göre belirlenir.
((13) Klima
santrallerinin sızıntı, ısı köprüsü ve ısı transfer katsayısının EN 1886
standardına uygun olması gerekir.
Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri uygulama esasları
MADDE 18 – (1) Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin
işletme ve bakımında TS 5895’e uyulur.
((2) Havalandırma
ve iklimlendirme sistemlerinin yerleşimlerinde TS 3420 ve ilgili Avrupa
Standartlarına uyulur.
((3) Havalandırma
ve iklimlendirme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya enerji
yöneticisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin
gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutularak raporlanması
şarttır.
((4) Havalandırma
ve iklimlendirme sistemi işletmecisinin, çevre bilinci de dahil olmak üzere,
havalandırma ve iklimlendirme sisteminin çalışmasını sağlayacak ve arıza
halinde doğru önlemleri alabilecek olması bakımından, bu konu hakkında
düzenlenecek olan eğitimlere katılarak belge alması zorunludur.
((5) Hava kanalları
sızıntı limitleri TS EN 1507 ve TS EN 12237’ye göre belirlenir ve raporlanır.
((6) Klima santrallerinde
kullanılan filtre sistemleri üreticisi tarafından belirtilen sürelerde
temizletilir veya değiştirilir ve bu durum raporlanır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Sıhhi Sıcak Su Hazırlama ve Dağıtım Sistemleri
MADDE 19 – (1) Binalarda sıhhi sıcak su sistemlerinin
düzenlenmesi hususunda TS EN 14336’ya uyulur. Ekonomik ve hijyenik açıdan en
uygun teknik tasarımlar yapılır.
((2) Sıhhi sıcak su
sistemlerinin yıllık enerji ihtiyacının belirlenmesi için gerekli hesaplamalar
prEN 15316-3-1’de verildiği şekilde yapılır.
((3) Kullanım alanı
1000 m2’nin üzerindeki oteller, hastaneler, yurtlar ve benzeri konaklama amaçlı
konut harici binalar ile spor merkezlerinde merkezi sıhhi sıcak su sisteminin
planlanması şarttır.
((4) Bağımsız
bölümlerde kullanılan bireysel sıhhi sıcak su hazırlama ekipmanlarının TS EN 26
standardında, merkezi sıhhi sıcak su hazırlama ekipmanlarının da TS EN 89
standardında belirtilen ısıl performansa sahip olması gerekir.
((5) Merkezi kullanım
sıhhi sıcak su hazırlama amaçlı planlanan sistemlerde, sıhhi sıcak suyun
sıcaklığı 60°C’yi geçmeyecek şekilde tasarım yapılır.
((6) Merkezi sıhhi
sıcak su hazırlama sistemlerindeki pompa grupları, zamana, basınca veya akışkan
debisine göre değişken devirli seçilir.
((7) Merkezi sıhhi
sıcak su hazırlama sistemlerinde, sistem ekonomisini sağlayacak ekipmanların
kullanılması gerekir.
((8) Merkezi sıhhi
sıcak su hazırlama sistemlerinde merkezi plakalı eşanjör kullanılması
durumunda, depolama sistemi olarak akümülasyon tankı kullanılması gerekir.
((9) Merkezi sıhhi
sıcak su sistemlerinde cihaz ve dağıtım hatları yalıtımlı olmalı ve her yıl
bina işletmecisi tarafından kontrol ettirilerek raporlanmalıdır.
((10) Sıhhi sıcak
suyun ısı kapasitesi minimum kazan modülasyon çalışma alt sınırının dışında
kalması halinde yaz kullanımına yönelik ayrı bir sıcak su kazanı tesis edilir.
((11) Konaklama
amaçlı binalarda ısıtma sisteminde buhar kullanıyor ise, sıcak su üretiminde
ani çabuk ve kolay sıcak su üreten sıcak su depolama ihtiyacı olmayan sistemler
kullanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Otomatik Kontrol
MADDE 20 – (1) Yakıt tasarrufu için sıvı ve gaz yakıtlı
kazanlarda otomatik kontrol sistemi yapılır.
(2) Merkezi ısıtma
ve/veya soğutma sistemine sahip binalar, her odanın sıcaklığını ayrı ayrı
düzenleyecek otomatik cihazlarla donatılır. Konut olarak kullanılan binalar
hariç olmak üzere binalarda, birbirinden ayrı mekanların farklı iç sıcaklıklara
ayarlanabilmesine imkân sağlayacak merkezi otomatik kontrol sistemi kurulur.
(3) Konut olarak
kullanılan binalarda, kazanlar en az gidiş suyu kontrolü ve dış hava
kompenzasyonu yapacak otomatik kontrol sistemleri ile donatılır.
(4) Binalarda,
ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri varsa, ayarladıkları set değerini
kontrol edecek otomatik kontrol sistemi ile donatılır. Ticari binalarda bu
cihazların, set değerlerini ayarlamanın yanında zamana göre de kontrol
edebilmesi gerekir.
(5) Konut olarak
kullanılan binalar hariç olmak üzere binalarda, aydınlatma kontrolü zamana, gün
ışığına ve kullanıma göre yapılır.
(6) 5000 m2'nin
üzerindeki binalarda ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma için,
bilgisayar kontrollü bina otomasyon sistemi kurulması zorunludur.
(7) Sıhhi sıcak su
tesislerinde kullanılacak olan sirkülasyon pompaları, otomatik çalışmayı
sağlayacak ekipmanlarla donatılır.
(8) Yeni yapılacak
binalarda elektrik tesisatı, aydınlatma, ısıtma, soğutma ve havalandırma
sistemlerinin, bu sistemlerin tükettikleri enerjiler ayrı ayrı ölçülebilecek
şekilde enerji analizörleri ve/veya pay ölçerler ile donatılarak ve basit bir
yazılımla raporlanabilecek şekilde enerji izleme sistemi ve benzeri sistemler
tesis edilmesi gerekir. Yakıtın da ayrıca ölçülerek bu sisteme bilgi vermesi
sağlanmalıdır.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Elektrik Tesisatı ve Aydınlatma Sistemleri
MADDE 21 – (1) Binanın toplam enerji tüketimi içerisindeki
aydınlatma enerjisi payının hesaplanmasında EN 15193 standardında verilen hesap
yöntemi kullanılır.
(2) Binalarda gün
ışığından azami derecede faydalanmak ve gereksiz yapay aydınlatmadan kaçınmak
için;
a) Mahalli erişimi
kolay el ile kontrol edilen anahtarlardan,
b) Gün ışığından
faydalanma imkânı olan yerlerde, gün ışığı ile bağlantılı foto elektrikli
anahtarlar ile telefon, kızıl ötesi, sonik ve ultrasonik kontrollü uzaktan
kumandalı anahtarlardan,
c) Mahalde kimse
olmadığında mekânın boş olduğunu algılayabilen ve yapay aydınlatmayı kapatan
otomatik anahtar ve sistemlerden,
ç) Zaman ayarlı
anahtarlardan biri veya bir kaçı kullanılır.
(3) Çalışma
ofisleri ve depolama binaları için mahalli erişimi kolay, el ile veya kumanda
ile kontrol edilen anahtar tiplerinin kullanılması tercih edilir. Ayrıca, diğer
bina kullanımları için (örneğin çalışma saatleri boyunca devamlı aydınlatma
gerektiren diğer tip binalardaki kullanım için), zaman ayarlı veya gün ışığı
ile bağlantılı foto elektrikli anahtarlarının kullanılması gerekir.
(4) Binalarda
kullanılan lambaların özellikleri EK-2’de verilen tabloya göre olur.
(5) Yapılabilirliği
uygun olan mekanlarda, içerisinde insan bulunduğu zaman bile; idari personelin
yetkisinde olan her türlü mahallin, aydınlatmanın açılmasına ve kapatılmasına
imkân veren bir cihaza sahip olması gerekir.
