18 Kasım 2008 Tarihli Resmî Gazete Sayı: 27058
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; insanların ve/veya
yüklerin taşınmasında kullanılan asansörlerin hizmete alındıktan sonra
çevrenin, insanların ve canlıların sağlık ve güvenliğini tehdit etmeyecek
şekilde kullanımlarını sağlamak üzere; işletilmesi, bakımı ve yıllık
kontrolleri için uyulması gereken kuralları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 31/1/2007 tarihli ve 26420
sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) kapsamında
monte edilmiş asansörleri ve aynı Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce monte
edilmiş ve halen faal olan asansörleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayılı
Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2’nci ve
33’üncü maddeleri ile 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunun 19 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Asansör: Belirli
seviyelerde hizmet veren, sabit ve yataya 15 dereceden fazla bir açı oluşturan
raylar boyunca hareket eden bir kabine sahip olup; insanların, insanların ve
yüklerin, bir kişi kabine zorlanmadan girebiliyorsa ve kabinin içinde bulunan
veya kabin içindeki kişinin erişim mesafesinde yer alan kumandalarla teçhiz
edilmiş ise sadece yüklerin taşınmasına yönelik bir tertibatı, b) Asansör monte
eden: Asansörlerin tasarım, imalat, montaj ve piyasaya arzından sorumlu olan,
asansöre CE uygunluk işaretini iliştiren ve AT uygunluk beyanı düzenleyen
gerçek veya tüzel kişiyi, c) AT uygunluk beyanı: Asansör monte edenin piyasaya
arz ettiği asansörün Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) hükümlerine uygunluğunu
beyan ettiği belgeyi, ç) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, d) Bakım:
Asansörün hizmete alınmasından sonra tasarlandığı biçimde, kullanım ömrü
boyunca kendisinin ve bileşenlerinin, fonksiyonlarını ve güvenlik gereklerinin
devamlılığını sağlamaya yönelik bütün işlemleri, e) Bina sorumlusu: Asansörün,
güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla düzenli olarak bakımını,
onarımını ve yıllık kontrolünü yaptırmaktan sorumlu olan, binanın maliki veya
kat maliki/malikleri veya bunların yetki verdiği gerçek veya tüzel kişiyi, f)
Kurtarma çalışması: Asansör içerisinde insanın/insanların mahsur kaldığına dair
bilginin alınmasıyla başlayan, asansörün teknik dosyasında yer alan kurtarma
talimatına uygun olarak yapılan ve insanın/insanların serbest kalmasıyla
sonuçlanan çalışmayı, g) Yetkili mühendis: Türk Mühendis ve Mimar Odaları
Birliğine bağlı Elektrik Mühendisleri Odası ve Makine Mühendisleri Odasınca
asansörlere yönelik olarak proje, montaj, bakım, tadilat, standartlar ve
mevzuat üzerine mesleki yeterliliği belgelendirilen Elektrik/Elektronik ve
Makine Mühendislerini, ğ) Yetkili servis: Asansör monte edenin, asansörlerin
bakım hizmetlerini yürütmek için; sorumluluğu kendinde olmak üzere noter
huzurunda yapılan sözleşme ile yetki verdiği TSE Hizmet Yeterlilik Belgesine
sahip gerçek veya tüzel kişiyi, h) Yıllık kontrol: Asansörün, güvenli ve
işletme yönünden uygun şekilde çalıştığının tespiti için, hizmete alınmasını
müteakip iki yıl sonra, devamında yılda en az bir kere bina sorumlusu
tarafından yaptırılacak kontrolü, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Asansörlerin Tescili
MADDE 5 – (1) Asansörün monte edildiği binaya uygunluğu ile
ilgili işlemler, Belediye veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için
Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen
kurum ve kuruluşlar tarafından 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu ve
ilgili diğer kanunlar ve bu kanunlar kapsamında yürürlükte bulunan mevzuata
göre yürütülür. (2) Bu Yönetmelik kapsamına giren asansörlerin kayıt altına
alınması amacıyla, işletmeye alınacak asansörler, belediyeye veya belediye
hudutları dışındaki yapılar için valiliğe veya ilgili kanunlar çerçevesinde
yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlara tescil ettirilir.
Asansör monte eden, asansörün AT Uygunluk Beyanı ile birlikte adı geçen
kuruluşlara başvurarak asansörün tescilini yaptırır. (3) Belediyeler veya
Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilikler veya ilgili kanunlar
çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarca
yapılan tesciller, altı aylık dönemler itibariyle asansörün bulunduğu ildeki
Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne listeler halinde bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Asansörlerin Bakımı, Bakımın Kapsamı ve Bakımla İlgili Diğer
Hususlar Bakım
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin
kullanılması esnasında, can ve mal güvenliğini teminen sürekli kontrol altında
tutulabilmesi için; a) Asansörü monte eden veya onun yetkili servisi, monte
edilen asansör için garanti süresi boyunca aylık bakım ve
a-l-o-m-a-l-i-y-e.c-o-m servis hizmetlerini vermek zorundadır. Garanti süresi
içinde bina sorumlusu ile asansörü monte eden veya onun yetkili servisi
arasında aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi yapılması zorunludur. b)
Bina sorumlusu garanti süresinin bitiminden sonra asansörü monte eden veya onun
yetkili servisiyle veya bir başka asansör monte eden veya onun yetkili
servisiyle aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi yapmak zorundadır. c)
Asansör monte edenle yetkili servisi arasında yapılacak olan yetkili servis
sözleşmesi, montaj ve revizyon konuları hariç, sadece bakım ve servis
konularını içerir. ç) Asansör monte eden, yaptığı her tip ve özellikteki asansörün
yedek parçalarını 10 (on) yıl süreyle temin etmek ve kendisince monte edilen
asansöre aylık bakım ve servis hizmeti veren bir başka asansör monte edenin
veya onun yetkili servisinin veya bina sorumlusunun bu konudaki talebini acilen
ve normal piyasa koşullarında karşılamak zorundadır. Bununla birlikte asansör
monte eden, kendi bilgi ve becerisini içeren ticari sırları saklı kalmak
kaydıyla, yedek parçaların yanı sıra bakım hizmeti verilebilmesini temin eden
diğer araç ve bilgileri de ilgililere sağlar. Asansörü monte eden, asansöre
müdahale edilmesine engel olunması amacıyla çeşitli cihaz ve şifreleme
yöntemlerini kullanmış ise, ilgilinin asansöre müdahale edebilmesi için gerekli
tüm bilgi ve imkânı sağlamak zorundadır.
Bakımın kapsamı
MADDE 7 – (1) Can ve mal güvenliğinin devamını sağlamak
için; asansörün ve tüm aksamlarının bakımı, bakım ve işletme kılavuzlarında yer
alan talimatlara göre yapılmalıdır. a) Bakım; 1) Yağlama ve temizlemeyi, 2)
Kontrolleri, 3) Kurtarma çalışmalarını, 4) Ayarlama işlemlerini, 5) Kullanıma
veya yıpranmaya bağlı olarak meydana gelebilen ve asansörün karakteristiklerini
etkilemeyen bileşen onarımı veya değiştirilmesini, kapsar. b) Bakım; 1) Yeni
bileşenin karakteristikleri orijinali ile aynı olsa dahi makine, asansör kabini,
kapısı, kontrol paneli, kılavuz ray gibi bir ana bileşenin veya güvenlik
aksamının değiştirilmesini, 2) Asansörün yerinin değiştirilmesini, 3) Asansörün
hız, taşıyabildiği yük vb. gibi herhangi bir karakteristiğinin değiştirilmesi
de dâhil modernizasyonunu, 4) İtfaiye tarafından yapılan kurtarma
çalışmalarını, 5) Asansör boşluğunun (kuyusunun) dış bölümlerinin
temizlenmesini, 6) Asansör kabini iç kısmının temizlenmesini, kapsamaz.
Bakımla ilgili diğer hususlar
MADDE 8 – (1) Bakımla ilgili diğer hususlar aşağıda
belirtilmiştir. a) Bakım yapan firmaca temin edilecek asansör bakım defteri,
yapılacak kontrollerde görevliler tarafından incelenir. Bu defter asansörün
varsa makine dairesinde veya bina sorumlusunca kalıcı olarak muhafaza edilir.
Her bakımdan sonra asansör bakımı ile ilgili yapılan bütün işlemler asansör
bakım defterine işlenir. Bakım defterine işlenecek kayıtların bir nüshası bakım
yapan firma tarafından da muhafaza edilecektir. b) Bakım yapan firmalar,
asansörlerin bakımını bu Yönetmeliğe uygun olarak yapacak olup, can ve mal
güvenliği yönünden asansörün risk taşıması durumunda, bina sorumlusunu yazılı
olarak bilgilendirir. Bilgilendirme yapıldıktan sonra bina sorumlusu, asansörün
uygun hale getirilmesini sağlayacaktır. Bakım yapan firmanın yazılı ihtarına
rağmen uygunsuzluk giderilmediği takdirde sorumluluk bina sorumlusuna ait
olacaktır. c) Bakım işini üstlenen firma, bakım sözleşmesi imzalanması akabinde
söz konusu asansör için detaylı bir durum tespit raporu hazırlayıp, bina
sorumlusuna verecektir. ç) Bakım yapan firma, bakımını yaptığı asansörün durumu
hakkında talep edilmesi halinde, ilgililere gerekli her türlü bilgiyi
verecektir. d) Bakımı yapan firma, bina sorumlusunun, iki kişiden az olmamak
üzere asansör sayısını dikkate alarak belirleyeceği sayıda kişiye acil
durumlarda kurtarma çalışması konusunda eğitim vermek zorundadır. Verilen bu
eğitim bir tutanakla kayıt altına alınacaktır. Ayrıca kurtarma çalışmalarını
içeren talimat, kurtarma çalışmasını yapacak olanların kolaylıkla görebilecekleri
yerlerde muhafaza edilecektir. Bina sorumlusu, eğitim alan kişilerin değişmesi
halinde yeni görevlilere eğitim verilmesini sağlayacaktır. e) Bu Yönetmeliğin
7’nci maddesinin (b) bendinin (1), (2), (3) numaralı alt bentlerinde yer alan
ve bakım çalışması olarak değerlendirilmeyen asansöre ait değişiklikler,
herhangi bir asansör monte eden tarafından yerine getirilmelidir. f) Asansör
bakımı yapılırken, yürürlükte bulunan bakım ile ilgili standartlar dikkate
alınmalıdır. g) Bakım sözleşmelerinde bu Yönetmeliğe aykırı hususlar yer
alamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bina Sorumlusu ve Yıllık Kontrol
Bina sorumlusu
MADDE 9 – (1) Bina sorumlusu; asansörün bu Yönetmelik
kurallarına uygun olarak güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla ayda
en az bir defa düzenli olarak bakımını yaptırmaktan ve kullanıcıların can ve
mal güvenliğinin tam olarak sağlanması amacı ile gerek kullanım hatalarından,
gerekse harici müdahalelerden meydana gelebilecek tehlikelerin önlenmesi için
ilk yıllık kontrolünü asansörün hizmete alınmasını müteakip iki yıl sonra,
devamında ise yılda en az bir kere yaptırmaktan sorumludur.
Yıllık kontrol
MADDE 10 – (1) Yapının bağlı bulunduğu Belediye veya
Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar
çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarca,
asansörün hizmete alınmasını müteakip iki yıl sonra, devamında yılda en az bir
kere olmak üzere, her asansörün kontrolü yapılır. Ancak, kadrosunda yeterli
sayıda Elektrik/Elektronik ve Makine Mühendisi bulunmayan Belediye veya Valilik
veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum
ve kuruluşlar, yıllık kontrol işini, o asansörün yapımında görev almamış
Yetkili Mühendislere yaptırabilirler. Bu mühendisler tarafından can ve mal
güvenliği yönünden tesisin işletilmesine engel bulunmadığına dair en az üç
nüsha halinde bir rapor düzenlenir. Hazırlanan raporun birer nüshası Belediyede
veya Valilikte veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle
yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarda, bakım yapan firma ve bina sorumlusunda
muhafaza edilir. Bu raporun tanzim ettirilmesinin takibi sorumluluğu, asansörün
bulunduğu bina sorumlusuna aittir. (2) Yıllık kontrol, asansörün bakımını
üstlenen firma nezaretinde gerçekleştirilecektir. (3) Bu Yönetmeliğin 7’nci
maddesinin (b) bendinin (1), (2), (3) numaralı alt bentlerinde yer alan ve
bakım çalışması olarak değerlendirilmeyen asansöre ait değişiklikler sonrasında
veya meydana gelebilecek bir kaza sonrasında yıllık kontrol tekrarlanacaktır.
(4) Yıllık kontrol neticesinde, asansörün çalışmasında can ve mal güvenliği
açısından bir tehlike söz konusu ise; asansörün çalışmasına can ve mal
güvenliği sağlanıncaya kadar izin verilmez. Buna rağmen, asansörün
çalıştırılmasından bina sorumlusu sorumludur. (5) 1/1/2012 tarihinden itibaren
yapının bağlı bulunduğu Belediye veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için
Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen
kurum ve kuruluşlar, bina sorumlularının yapacakları başvurular uyarınca
yapılacak yıllık kontrolleri, TS EN 17020 standardına göre asansör konusunda
akredite olmuş A tipi muayene kuruluşlarına yaptıracaklardır. Bu kuruluşça
verilecek olan muayene raporu üç nüsha olarak tanzim edilerek, birer nüshası
Belediyede veya Valilikte veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı
vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarda, bakım yapan firmada ve bina
sorumlusunda muhafaza edilecektir. Yıllık kontrolün yaptırılıp
yaptırılmadığının denetiminden ise Belediye veya Belediye hudutları dışındaki
yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle
yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar sorumludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Aykırı davranışlarda uygulanacak hükümler
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmeliğin hizmete ilişkin hususlarına
aykırı hareket edenler hakkında; 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanun, tarafların bu Kanun kapsamı dışında kaldığı
durumlarda ise genel hükümler geçerlidir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 12 – (1) 15/2/2003 tarihli ve 25021 sayılı Resmî
Gazete ‘de yayımlanan Asansör Yönetmeliğinin (95/16/AT) 14 ilâ 26’ncı maddeleri
yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden altı ay sonra
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret
Bakanı yürütür.
